Όταν πήγα στην Τετάρτη τάξη του δημοτικού, με αφορμή ένα τραγικό γεγονός, ο δάσκαλος έγραψε με μεγάλα γράμματα στον πίνακα τη λέξη απουσία. Νομίζω θυμάμαι ακόμα τον ήχο της κιμωλίας πάνω στον μαυροπίνακα, ήταν ένας ήχος καθηλωτικός λες και πρώτη φορά έγραφε ο δάσκαλος κάτι στον πίνακα.
Διάβασα πολλές φορές τη λέξη, η οποία δυστυχώς δεν μου ήταν άγνωστη, αφού από την ηλικία των πέντε ετών έμαθα να διαχειρίζομαι την ξαφνική απουσία του θείου μου που πέθανε αρκετά νέος. Ήξερα ότι αυτή η λέξη ίσως είναι η πιο σκληρή που συναντάει ο άνθρωπος στη ζωή του. Πολλές φορές προσπάθησα να της δώσω χρώμα και μορφή. Θα ήταν μάλλον διάφανη, και σιωπηλή μα ταυτόχρονα θα έμοιαζε με κάποια από τις κακές μάγισσες που συναντούσαμε στα παραμύθια της παιδικής μας ηλικίας.
Απουσία λοιπόν, η κατάσταση κατά την οποία βιώνουμε την έλλειψη κάποιου, ή κάποιοι βιώνουν τη δική μας έλλειψη. Θα μπορούσε αυτή η λέξη να είναι ένα αγκάθι που κρύβεται στην ψυχή του καθενός μας και συμπεριφέρεται σαν την ύπουλη αρθρίτιδα, όπου κάθε φορά που φυσάει ή που αλλάζει ο καιρός, ή που κάνει λίγο μοναξιά παραπάνω τέλος πάντων μας αγκυλώνει.
Ίσως για κάποιους από εμάς η απουσία να είναι ένα διάφανο πέπλο που σκεπάζει την ύπαρξη μας και επηρεάζει την μετέπειτα πορεία μας, τις επιλογές μας, την κοινωνική μας ζωή, τις αποφάσεις μας. Ακόμα και τη συμπεριφορά μας επηρεάζει.
Έπειτα γνώρισα τους στίχους του Πασχαλίδη, «της αγάπης την ουσία τη μετρώ στην απουσία», δεν ξέρω πόσες φορές τους τραγούδησα με δάκρυα στα μάτια, πόσες φορές πάλεψα να τους ερμηνεύσω για να καταλήξω ξανά στην ίδια λέξη, εκείνη της απουσίας που γίνεται όλο και πιο σκληρή όσο αυξάνεται η αγάπη που είχαμε για αυτό που μας λείπει και την συντηρεί κάθε ανάμνηση που έχει χαραχτεί μέσα στο μυαλό μας.
Δεν ξέρω αν κατάφερε ποτέ κανείς να γλιτώσει από το σαράκι της απουσίας, ακόμα κι ο Οδυσσέας που για χρόνια ήταν μακριά από την Ιθάκη, ακόμα κι όταν έφαγαν τους λωτούς την απουσία δεν την νίκησαν. Μόνο έναν άνθρωπο ίσως γνωρίζω που λυτρώθηκε από την απουσία. Η γιαγιά μου, εκεί κάπου στα 75 της χρόνια άρχισε σιγά-σιγά να λυτρώνεται από τις απουσίες της ζωής της. Όσο πιο βαθιά βυθιζόταν στον κόσμο της νόσου του αλτσχάιμερ τόσο πιο πολύ λυτρωνόταν από τις απουσίες που την βάραιναν. Νίκησε λοιπόν την απουσία, αφού έχασε κάθε κομμάτι του δικού της εαυτού.
Απουσίες, μικρές καθημερινές απώλειες που συμβαίνουν είτε ακούσια είτε εκούσια, άλλες βίαιες άλλες σταδιακές, άλλες με πόνο άλλες με λιγότερο πόνο και κάποιες φορές «ζωντανεύουν» όλες μαζί και μας βυθίζουν σε μια εικονική πάλη με τον εαυτό μας. Παιδιά που μεγαλώνουν με την απουσία των γονιών, σύζυγοι που κάνουν την απουσία προσκεφάλι, σύντροφοι που έχουν την απουσία να τους δημιουργεί δεύτερες σκέψεις για την ειλικρίνεια των συναισθημάτων, άνθρωποι που τρώγεται το μέσα τους με την απουσία εκείνων που αγαπούν. Ίσως μάλιστα να εκλιπαρούν να λησμονήσουν τις μορφές μα αυτό τις περισσότερες φορές είναι αδύνατο.
Πέρασαν τα χρόνια κι εκεί κάπου στα 20 άλλη μια απουσία προστέθηκε στη δική μου ψυχή. Μια φίλη μου, μικρή, ξαφνικά και αυτή η απουσία ίσως να μην χαράχτηκε μέσα μου με κιμωλία, ίσως να χαράχτηκε με πυρωμένο σίδερο. Πέρασαν χρόνια πολλά, κι εκεί που νομίζω πως «γλίτωσα» από την απουσία της έρχεται μια λέξη, ένας ήχος, ένας στίχος για να μου την θυμίσει. Από αυτή την απουσία όμως, ίσως τελικά να μην επιθυμώ να λυτρωθώ. Ίσως τελικά αυτή η απουσία να με βοήθησε να δω λιγάκι πιο καθαρά τη ζωή, να αναζητήσω την ουσία της και να μάθω να απολαμβάνω όλο και περισσότερο την αξία της στιγμής. Αυτή η απουσία ίσως με έμαθε να λέω λιγότερα θα, να κυνηγάω λιγότερο την ευτυχία και κυρίως να γίνομαι ευτυχισμένη με μικρά πράγματα που συμβαίνουν μέσα στη μέρα μου.
Αυτή η απουσία με έκανε αυτό που είμαι σήμερα, κι όταν λοιπόν ανατρέχω στα χάρτινα ενθύμια καθώς τα μάτια μου γεμίζουν σταδιακά με δάκρυα ένα ήρεμο χαμόγελο σχηματίζεται στα χείλη μου. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή είναι ξεκάθαρη η φράση «της αγάπης την ουσία την μετρώ στην απουσία». Όσα χρόνια κι αν παίρνει «απουσία» η φίλη μου από τη ζωή, η αγάπη μου για εκείνη παραμένει δυνατή, καμιά φορά μάλιστα όταν με πλησιάζει καμιά πεταλούδα έχω την «ψευδαίσθηση» πως είναι εκείνη, ίσως για λίγα λεπτά να λυτρώνομαι από την απουσία της κι έπειτα πάλι να την νιώθω κάποιες στιγμές να με αγκυλώνει.
Απουσίες… μικρές, μεγάλες, οριστικές, παροδικές, εκούσιες, ακούσιες, γραμμένες με κιμωλία ή με πυρωμένο σίδερο πάνω στις ανθρωπινές ψυχές. Απουσίες που μαζί τους παλεύουμε κάθε μέρα, απουσίες που κρύβονται επιμελώς πίσω από χαμόγελα και τυπικές εκφράσεις. Αλήθεια κατάφερε κανείς να νικήσει τις απουσίες;
About the author
Ένα ταξίδι είναι η ζωή, μια βόλτα με φίλους. Καθε μερα της μας χαρίζει "εύρετρα", κάθε νύχτα της ξυπνάει τα θέλω που βάλαμε νωρίς για ύπνο. Ακροβάτης είμαι ανάμεσα σε θέλω και πρέπει, χαράζω λέξεις σε χαρτιά και τις αφήνω να πετάξουν μακριά.
