Γράφει η Κυριακή Αδάλιαλη
Αφού τελειώσαμε το μάζεμα των ελιών μαζί με τους Βούλγαρους εργάτες, εκείνοι πληρώθηκαν και έφυγαν. Εμείς καθόμασταν γύρω από το τραπέζι και μιλούσαμε, λίγο να ξεκουραστούμε για να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής για την Καβάλα. Όμως ο παππούς Λάζαρος ήταν έξαλλος με την επιλογή μας των Βουλγάρων για εργάτες….. Όχι όχι δεν είναι ρατσιστής φυσικά…μάλλον δεν ξέρει καν τι σημαίνει η λέξη αφού σχολείο πήγε μόνο την πρώτη δημοτικού και δεν έφυγε σχεδόν ποτέ από το χωριό…ίσως κάποιες φορές μόνο στην Καβαλά… Θα μου πείτε τι τον έπιασε…αφού πάντα είχαμε αλλοδαπούς στην δούλεψη των χωραφιών…. Ίσως γιατι του ξύπνησαν μνήμες δύσκολες παρά τα 85 χρόνια του…Βλέπετε ήταν μόλις 7 χρονών όταν ξεκινούσε η βουλγαρική κατοχή για την Καβάλα και τον Ακροπόταμο, το χωριό που.
Έτσι με αφορμή τα λόγια του παππού μου, τις συγκλονιστικές του ιστορίες-μιας και ποτέ πριν δεν τα ανέφερε,ίσως και εκείνος δεν ήθελε να τα θυμάται- αποφάσισα να σας πω μερικά ιστορικά λόγια για τις βαρβαρότητες των Βουλγάρων στην όμορφη πόλη της Καβάλας.
Τα ιστορικά γεγονότα….
Φυσικά από την Καβάλα οι Βούλγαροι περάσαν όχι μία αλλά δύο φορές… και οι δύο άκρως καταστροφικές για για τον τόπο και για τους ανθρώπους της. Η πρώτη το 1916-17 και η δεύτερη το 1941-44.
Η Βουλγαρία θεωρούσε πάντα την περιοχή της ελληνικής Μακεδονίας και της Θράκης ως ιστορικά βουλγαρικό έδαφος που βρισκόταν απλά υπό ελληνική κατοχή. Όταν αυτές οι περιοχές έπεσαν στα χέρια των Βουλγάρων, αυτοί εξάντλησαν όλη τους την φρικαλεότητα. Παντού στην Ανατολική Μακεδονία και φυσικά και στην Καβάλα επιβλήθηκε μία ιδιαίτερα σκληρή κατοχή με περιορισμούς και απαγορεύσεις σε όλο το φάσμα της καθημέρινότητας. Προβλήματα επισιτισμού και επιστράτευση ανδρών οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην Βουλγαρία σε καταναγκαστικά έργα.
бяло море= μπέλο μόρε= άσπρη θάλασσα
Η Καβάλα για τους Βούλγαρους ήταν η έξοδος στο Αιγαίο και την Μεσόγειο… Το όνειρο τους για τα λιμάνια… Οι Βούλγαροι κατά την 2η βουλγαρική κατοχή βλέποντας την θάλασσα φώναζαν την συγκεκριμένη έκφραση και ήταν μαγεμένοι από την ομορφιά της.
Πρώτη ενέργεια των Βουλγάρων ήταν να κατασχέσει όλη την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή της περιοχής. Ο πληθυσμός κράτησε μόνο μια μικρή ποσότητα σιτηρών, που δεν αρκούσε φυσικά, να καλύψει τις ανάγκες του. Έγινε επίταξη όλων των ζώων μεταφοράς, δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα στην αγροτική παραγωγή και στο εμπόριο. Στερώντας από τους κατοίκους τη σοδειά και τα ζώα τους, η βουλγαρική διοίκηση προέβαινε στη λιμοκτονία του πληθυσμού.
Εκτελέσεις για τον παραμικρό λόγο αν δεν συμμορφώνονταν στις εισηγήσεις που του γινόταν. Σε κάθε μαγαζί για να παραμείνει ανοιχτό έπρεπε να υπάρχει και ένας Βούλγαρος συνέταιρος…
Όλα τα δημόσια κτήρια είχαν επιταχθεί για να δημιουργηθούν ξανά οι δημοτικές υπηρεσίες υπό βουλγαρική σκοπιά….
Οι βουλγαρικές αρχές προσπάθησαν να προσελκύσουν κατοίκους της Βουλγαρίας με σκοπό τον εποικισμό των κατεχομένων περιοχών…
Η απαγόρευση της ελληνικής γλώσσας και η επιβολής χρήσης της βουλγαρικής παντού στη δημόσια ζωή… Δεν έβλεπες καμία πινακίδα σε όλη την πόλη στα ελληνικά..Τα βιβλία ήταν όλα στα βουλγαρικά.και από αυτό δεν γλύτωσαν ούτε τα εκκλησιαστικά βιβλία…